Nazorg en revalidatie van intensive care patiënten (2022)
Op initiatief van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA) en de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) is in 2019 gestart met de ontwikkeling van de richtlijn Nazorg en revalidatie van intensive care patiënten. De richtlijn is modulair opgeleverd. Naar aanleiding van de uitbraak van COVID-19 is de richtlijnmodule ‘Behandeling van Post Intensive Care Syndroom (PICS)’ versneld opgesteld. Deze module is door het KNGF geautoriseerd in oktober 2020.
Namens het KNGF vertegenwoordigde Dr. M. (Marike) van der Schaaf en Dr. D.S. (Daniela) Dettling-Ihnenfeldt de fysiotherapie in de werkgroep en klankbordgroep. In april 2022 heeft het KNGF commentaar gegeven op de gehele conceptrichtlijn (Robert van der Stoep en Stein van den Heuvel). Eind juni 2022 is het KNGF gevraagd de definitieve versie van de richtlijn, waarin onze commentaren naar tevredenheid zijn verwerkt, te autoriseren. Eind augustus 2022 is de richtlijn Nazorg en revalidatie van intensive care patiënten geautoriseerd door het KNGF.
- Publicatiedatum: 19 september 2022
Achtergrond informatie
Jaarlijks worden in Nederland rond de 80.000 patiënten opgenomen op de Intensive Care (IC) afdeling. Overlevenden van een IC-opname kunnen nog jarenlang gezondheidsproblemen ervaren. De problemen die direct zijn toe te schrijven aan de IC-opname worden sinds 2012 beschreven met de overkoepelende term ‘Post Intensive Care Syndroom’ (PICS). PICS is gedefinieerd als nieuwe of verergerende problemen in het lichamelijke, mentale en/of cognitieve domein, ontstaan na het doormaken van een kritieke ziekte en die blijven bestaan na verblijf op een IC afdeling.
De meest voorkomende fysieke klachten zijn ernstige spierzwakte en algemene deconditionering, onder meer samenhangend met langdurige immobilisatie, sedatie en beademing. Belangrijke mentale klachten zijn angst, depressie en posttraumatische stress. Cognitieve klachten zijn bijvoorbeeld problemen met het geheugen, aandacht, ruimtelijke waarneming en taal.
De richtlijn is geschreven voor alle leden van de beroepsgroepen die betrokken zijn bij de zorg voor (voormalig) IC-patiënten en beschrijft de volgende onderwerpen:
- De nazorg en revalidatiezorg (tot 1 jaar na ontslag van de IC) voor patiënten die langer dan 48 uur een IC-behandeling (hebben) ondergaan.
- De mogelijke maatregelen ter preventie van PICS
Binnen de richtlijn wordt de rol en positie van de fysiotherapeut adequaat beschreven in de modules Preventie van Post Intensive Care Syndroom (PICS) en Organisatie van IC-nazorg, revalidatie en herstelzorg. De fysiotherapeut speelt een rol bij het bieden van fysieke training en (vroege) mobilisatie bij IC patiënten ter voorkoming of reductie van PICS. Er wordt hierin verwezen naar het KNGF Behandelprotocol fysiotherapie op de intensive care.