Artrose heup-knie

De keuzehulp is ontwikkeld door een werkgroep van professionals uit het fysiotherapeutisch werkveld, het onderwijs en de wetenschap.

Voor artrose van de heup en knie zijn twee afzonderlijke keuzehulpen voor de fysiotherapeut ontwikkeld. Deze bevatten beide een triagemodel, waarmee de fysiotherapeut kan bepalen welke fysiotherapeutische indicatie het meest van toepassing is bij zijn/haar patiënt met artrose. Binnen deze indicatie kan de therapeut vervolgens verder onderscheid maken in subgroepen die andere zorg behoeven.
Vervolgens worden suggesties gegeven welke interventies van toepassing zouden kunnen zijn bij de betreffende indicaties. Vanuit deze suggestie kan de therapeut eenvoudig navigeren naar andere hulpmiddelen die tevens door de werkgroep ontwikkeld zijn. 

Voor mensen met knieartrose is het belangrijk om goed overzicht te hebben over de verschillende behandelopties, zodat een patiënt de regie kan voeren over het eigen behandelproces.

Daarnaast is het uiteraard van belang dat bij de gesprekken die de patiënt voert met de huisarts, orthopeed en fysiotherapeut, de behandelopties op dezelfde wijze gepresenteerd worden, zodat de patiënt in samenspraak met de zorgverlener een afgewogen keuze kan maken voor de beste optie in zijn of haar persoonlijke situatie.

Om dit te bewerkstelligen hebben het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV), het KNGF en Patiëntenfederatie Nederland gezamenlijk gewerkt aan een consultkaart voor patiënten die bij een zorgverlener komen vanwege knieartrose. Deze consultkaart is gebaseerd op verschillende richtlijnen, waaronder de KNGF-richtlijn Artrose heup-knie uit 2018.

In de consultkaart worden leefstijlverandering, fysiotherapie, pijnstillers, injecties en een gewrichtsvervangende operatie als behandelopties genoemd, inclusief de belangrijkste voor- en nadelen van de interventie. Huisartsen, orthopeden en fysiotherapeuten hebben afgesproken  dat het de voorkeur heeft om te beginnen met de minder invasieve interventies, en pas als deze geen effect hebben de meer invasieve interventies te overwegen. Hiermee volgen we het principe van ‘stepped care’ en wordt de juiste zorg op de juiste plek aangeboden.

Met behulp van deze kaart kunnen de verschillende zorgverleners de zorgopties door op dezelfde wijze bespreken met de patiënt. De kaart dient  op deze wijze dus als instrument in de spreekkamer van de huisarts, orthopeed en fysiotherapeut om de patiënt te informeren. Kortom: een instrument dat enerzijds de positie van fysiotherapie in de zorg rondom knieartrose verder verankerd en anderzijds een nuttig hulpmiddel is bij het informeren van je patiënt over de behandelopties bij knieartrose.

Naast dat de kaart als download beschikbaar is, is de kaart ook beschikbaar op Thuisarts.nl.

Het oefenprogramma is opgebouwd rondom de FITT-factoren en bevat aanbevolen oefeningen gericht op kracht, aeroob vermogen, lenigheid en coördinatie.

De fysiotherapeut kan uit dit programma de meest geschikte oefeningen voor zijn/haar patiënt selecteren. De afbeeldingen en teksten zijn afkomstig van Huiswerkoefeningen.nl en Physitrack.

Dit handboek voor mensen met artrose is vertaald en aangepast naar de Nederlandse situatie door het Erasmus MC en LUMC in het belang van een implementatieproject (JIGSAW-E) om de zorg voor de artrose patiënt te verbeteren.

Publicatiedatum: 14 oktober 2019

Dit project JIGSAW-E is uitgevoerd in samenwerking met Primary Care research vanuit Keele University, Groot-Brittanië en gefinancierd door EIT Health. Het KNGF is nauw betrokken geweest bij de aanpassing naar de Nederlandse situatie.

Het BART project introduceerde enige jaren geleden “stepped care”. Terwijl het BART project de juiste zorg op het juiste moment wil bewerkstelligen, beoogt het JIGSAW-E project het zelfmanagement door de patiënt te bevorderen door onder andere dit handboek. Deze invalshoek is in onze ogen een zeer relevante aanvulling aan de stepped care.

De informatie in dit handboek is afkomstig uit verschillende bronnen: zorgverleners van mensen met gewrichtspijn, wetenschappelijk onderzoek, mensen die artrose hebben en een deel uit nationale en internationale richtlijnen voor artrose, zoals de Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG)-standaard, de Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) richtlijn en de richtlijn van de National Institute of Health and Care Excellence (NICE) die in Groot-Brittanie gebruikt wordt.

U kunt dit handboek gebruiken om uw patiënt breed te informeren en het zelfmanagement te ondersteunen.

Op de consumentenwebsite van het KNGF, defysiotherapeut.com, is meer informatie over knie- en heupartrose te vinden voor patiënten. Het is goed dat mensen die met beweegproblemen naar de fysiotherapeut gaan, op de hoogte zijn van de mogelijkheden van fysiotherapie bij knie- en heupartrose. Samen met de fysiotherapeut kunnen zij hun wensen bespreken en bekijken wat kan en het beste past in hun situatie en bij de behandeling.

• Naar de informatie over Artrose heup-knie op defysiotherapeut.com