Begrijpelijk communiceren
Een op de drie van de volwassen inwoners van Nederland heeft beperkte gezondheidsvaardigheden (Nivel, 2024). Het kan niet anders dan dat jij hier in je praktijk ook mee te maken hebt. Herken jij het bij patiënten? En weet je hoe je daarmee omgaat? Voor het slagen van de behandeling is het belangrijk dat jij en je patiënt elkaar begrijpen.
Verspreid op het internet is veel te vinden over dit onderwerp. Het KNGF verzamelt samen met de VvOCM, de Hanzehogeschool Groningen en het landelijke expertisecentrum Pharos op deze pagina zoveel mogelijk informatie voor fysiotherapeuten en oefentherapeuten.
Wat zijn beperkte gezondheidsvaardigheden?
Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden hebben moeite met het vinden, begrijpen, beoordelen en gebruiken van informatie over gezondheid. Een deel van deze groep is laaggeletterd. Zij hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. De kans is groot dat zij ook moeite hebben met digitale zaken. En wist je dat maar liefst 22,6% van de hoogopgeleiden beperkt gezondheidsvaardig is? Zij lijken je te begrijpen maar als je doorvraagt, blijkt dit niet zo te zijn.
Volgens verschillende onderzoeken is er een duidelijke samenhang tussen beperkte gezondheidsvaardigheden en een slechtere gezondheid. Juist deze groep maakt meer gebruik van zorg en ervaart de kwaliteit van de zorg die ze krijgen als minder goed.
‘Je hoeft je niet te schamen als je de fysiotherapeut niet begrijpt’
Het is belangrijk dat je het tegen je fysiotherapeut zegt als je iets niet begrijpt. De fysiotherapeut is ervoor opgeleid om het te herkennen, maar vaak verbergt iemand het heel goed. John (54 jaar) uit Groningen deed dat vroeger ook. Hij ziet slecht en heeft moeite met lezen en schrijven. ‘Ik vond het vervelend om aan de fysiotherapeut of de huisarts te vragen om iets nog een keer te zeggen, maar dan in Jip en Janneke-taal. Ik wil anderen niet tot last zijn. Maar dan ging ik naar huis en wist ik niet wat ik moest doen. Hierdoor bleef ik langer met pijn lopen dan nodig was.’
Meer lezen
- Verbeteren van zorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden vergt beleid en ondersteuning op maat (Nivel)
- Toolkit met stap-voor-stap handleiding en tools voor communicatie met alle patiënten (AHRQ)
- Factsheet Gezondheidsvaardigheden in Nederland – cijfers 2021 (Nivel)
- Limited health literacy in primary care physiotherapy: Does a physiotherapist use techniques to improve communication? (Patient Education and Counseling)
- Negative language use of the physiotherapist in low back pain education impacts anxiety and illness beliefs: A randomised controlled trial in healthy respondents (Patient Education and Counseling)
Voor de fysiotherapie
Hoe ontwikkelt het KNGF richtlijnen?
In vijf korte video’s vertellen KNGF-medewerkers je meer over het belang van richtlijnen, hoe en met wie ze worden ontwikkeld en hoe we je ondersteunen bij het toepassen in de praktijk.
KNGF maakt zelf richtlijnen voor de fysiotherapie. Het ontwikkelen doen we samen met fysiotherapeuten, andere betrokken beroepsgroepen en patiëntvertegenwoordigers en onderzoekers. Ook is het KNGF betrokken bij de ontwikkeling van wel 200 richtlijnen van andere beroepsgroepen waarbij de fysiotherapeut ook een rol speelt in de behandeling.
Bekijk ook onze andere themapagina’s
Artrose heup-knie
Fysiotherapie is voor patiënten met heup- en/of knieartrose van belang om het dagelijks fysiek functioneren te verbeteren.
Cerebro Vasculair Accident (CVA)
Fysiotherapie is voor patiënten na een CVA van belang in het (her)leren van functionele vaardigheden, zoals loopvaardigheden en basale ADL-vaardigheden.
COPD
Fysiotherapie is voor patiënten met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) van belang in het behoud of verbeteren van fysieke capaciteit en/of activiteit.
Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024)
De nieuwe KNGF-richtlijn Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024) vervangt de richtlijn uit 2011. De herziene richtlijn geeft de aanbeveling om persoonsgerichte zorg in te zetten, waarbij het klinisch redeneren van de therapeut en het samen beslissen met de patiënt centraal staat.
Lage Rugpijn
Fysiotherapie is voor patiënten met lage rugpijn van belang om de algehele conditie en het dagelijks functioneren te verbeteren.
Paramedische richtlijn Kwetsbare ouderen
Het aantal thuiswonende ouderen dat intensieve zorg nodig heeft, zal de komende 25 jaar bijna verdubbelen. Met als gevolg meer ziekenhuisopnames en een grotere druk op de zorg en mantelzorgers. De Paramedische richtlijn Kwetsbare ouderen (2024) is daarom van groot belang.
Prehabilitatie
Als we fit een operatie ingaan, herstellen we een stuk sneller. Daarom is er steeds meer aandacht voor ‘prehabilitatie’.
Reumatoïde Artritis
Fysiotherapie is voor patiënten met reumatoïde artritis van belang om de spierkracht, conditie en dagelijks functioneren te verbeteren.
Symptomatisch Perifeer arterieel vaatlijden (sPAV)
Het meest voorkomende symptoom van sPAV is claudicatio intermittens. Ook wel etalagebenen genoemd.
Zorg op afstand
De nieuwe KNGF-richtlijn Zorg op afstand is vanaf nu beschikbaar voor alle fysiotherapeuten en oefentherapeuten! Zorg op afstand is het inzetten van zorgtechnologie als vervanging van de fysieke zorg. Zorg op afstand heeft veel potentie binnen de fysio- en oefentherapeutische zorg, omdat er vanuit de rol van de therapeut steeds meer nadruk ligt op de coachende rol en het bevorderen van zelfmanagement.
Meer weten?
Neem contact op met een van onze richtlijnadviseurs
Kenniscentrum Fysiotherapie
Team Richtlijnen